Searching for Oneself Outside: Interviews

In een serie van interviews vroeg Anna Odink aan verschillende experts op het gebied van kunst in de openbare ruimte naar concrete suggesties hoe de publieke ruimte gemeenschappelijker kan worden.

Monumenten in de openbare ruimte kunnen omstreden zijn. Bijvoorbeeld omdat ze dubieuze personen of geschiedenissen eren, en dat kan mensen kwetsen. Ook voelen bepaalde gemeenschappen in Nederland zich niet gehoord omdat een specifieke plek om te herdenken voor hen juist ontbreekt. Kunst in de openbare ruimte hoort er voor iedereen te zijn, maar niet iedereen ervaart dat zo.

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) publiceerde in oktober 2023 het rapport Wankele sokkels. Omstreden monumenten in de openbare ruimte. Het rapport behandelt monumenten in de Nederlandse openbare ruimte die betwistbaar zijn omdat ze bijvoorbeeld personen eren die een rol speelden in het koloniale en slavernijverleden van Nederland, zoals Jan Pieterszoon Coen. De KNAW adviseert in het rapport hoe we met omstreden erfgoed om kunnen gaan. Een veelbelovend advies is om omstreden monumenten een nieuwe betekenis te geven door middel van een conceptuele vernieuwing. Beeldend kunstenaars kunnen in dit geval omstreden monumenten kritisch omlijsten, symbolisch tegen spreken (met bijvoorbeeld een tegenbeeld), of spelen met de materialiteit van het beeld.

Hoe kan de openbare ruimte gemeenschappelijker worden? Wat vinden experts van het rapport van de KNAW? Zijn er concrete stappen te zetten? Net zoals geschiedenis zelf vertellen openbare ruimtes een voortdurend verhaal dat nooit compleet is. Deze tentoonstelling en de blog die hieromheen start vormen dan ook geen conclusie. Hopelijk is het een begin van een langere en diepgaandere conversatie.
Anna Odink vroeg een reeks experts op het gebied van kunst in de openbare ruimte naar concrete suggesties.